PETROVICI NJEGOSI, porodica u Crnoj Gori iz koje su, od Vladike Danila, tj. od 1696. do 1918, bili crnogorski vladari.

Petrovic Danilo, vladika crnogorski, osnivac dinastije Petrovic – Njegos (Njegusi, oko 1670 – manastir Podmaine, januara 1735).

Izabran za vladiku crnogorskog 1697. Njegova crkvena vlast protezala se, pored Crne Gore i Brda, i na susjedne primorske opstine i najblize turske gradove. Njegov prvi zadatak bio je da sredi prilike u zemlji; da iskorijeni krvnu osvetu, da izmiri zavadjena bratstva i plemena i poveze ih sto tjesnje medju sobom.
Za Danila uspostavljene su prve politicke veze izmedju Rusije i Crne Gore na inicijativu ruskog cara Petra I, koji se poslije pobjede nad svedjanima sukobio s Turskom i u vezi s tim pozvao vladiku i Crnogorce u borbu protiv nje.
Dvadesetih i pocetkom tridesetih godina crnogorsko-turski odnosi bili su uglavnom dobri, i pored manjih povremenih sukoba. Sam vladika uticao je na Crnogorce da sa susjedima zive u miru. Vladika Danilo imao je da rjesava i mnoga unutrasnja pitanja. Odrzavanju mira i sloge poklonio je punu paznju. Bio je hrabar i mudar narodni vodj, covjek sirokih pogleda, prvi crnogorski vladika sa atributima jednog drzavnika.

Petrovic Danilo I, knjaz crnogorski (Njegusi, 25. maja 1826. – Kotor, 1. avgusta 1860), sin Stanka Stijepova, a brat vojvode Mirka Petrovica. Petar II Petrovic Njegos odredio ga je sebi za nasljednika i omogucio mu prvo obrazovanje. Pred samu smrt poslao ga je u Petrograd na skolovanje. Na putu za Petrograd Danilo I dobija u Becu vijest o Njegosevoj smrti i vraca se na Cetinje, gdje su ga Senat i skup glavara proglasili 1. januara 1852. za vladara Crne Gore na osnovu Njegosevog testamenta. Spremajuci se za ponovni odlazak u Rusiju, sugerise svojim stricevima, predsjedniku Senata Peru, potpredsjedniku Djordju, ideju o proglasenju svjetovnog knjazevstva. Na putu za Rusiju u Becu dobija i odluku Crnogorskog senata u sest clanova, kojoj "narod crnogorski na sveobstem zboru" odrzanom na Cetinju 1. marta, rjesava da "crnogorska drzava biva mirska i postaje nasljedno knjazestvo" i da se za knjaza potvrdi Danilo. Jedan primjerak odluke Danilo odnosi u Petrograd ruskom caru, koji u aprilu daje svoju investituru, a u julu Danilo preuzima vlast na Cetinju. Danilo zatim radi na sredjivanju prilika u zemlji, odlazi u Bec da se zahvali austrijskom caru na ukazanoj pomoci i da postavi pitanje suvereniteta Crne Gore, sprovodi poslije toga administrativne i vojne reforme, modernizuje drzavni aparat, pomaze privredni i kulturni razvoj, zavodi carinu. Suzbija plemenski separatizam kaznenim ekspedicijama i stvaranjem novih glavarskih kuca. Zabranjuje donosenje odrubljenih glava, rezanje kose i grebanje lica zbog zalosti za umrlim, priredjivanje pogrebnih daca i posluzbica, a naredio je da se krsno ime slavi samo jedan dan itd. Posebnu paznju poklanja vezama sa srpskom vladom i sa srpskim rodoljubivim elementima iz skoro svih nasih zemalja.
Napoleon III prima ga u audijenciju 1857. kao nezavisnog vladara. Pri povratku u zemlju nastavlja ne samo propagandu za nezavisnost Crne Gore nego i salje pomoc pobunjenim plemenima prema Hercegovini i Albaniji. To dovodi do vojne akcije Turske, koja se zavrsava crnogorskom pobjedom na Grahovu 1858. Ovim je crnogorsko pitanje nametnuto velikim silama. One intervenisu slanjem medjunarodne ratne flote u dubrovacke vode i obrazovanjem medjunarodne komisije za razgranicenje crnogorske teritorije. Komisija je zavrsila rad 1859, sankcionisavsi crnogorsku pobjedu i prosirivsi crnogorske teritorije. Ucescem i radom crnogorskog delegata u ovoj komisiji Crna Gora je dobila ravnopravan tretman i polozaj u njoj, ali njen medjunarodnopravni polozaj ipak je ostao neizmijenjen 31. jula 1860. crnogorski emigrant Todor Kadic, prerusen u pastrovsko odijelo, izvrsio je u Kotoru atentat iz licne osvete na Danila u trenutku kada se ovaj na kotorskoj obali ukrcavao u camac, koji ga je imao odvesti u Prcanj. Tesko ranjen metkom iz pistolja, Danilo je sjutradan podlegao ranama.

Petrovic Sava (Njegusi, oko 1700 – Stanjevici, 26. februara 1781). Vladika i "upravitelj" Crne Gore. Poslije smrti svog strica vladike Danila 1735. izabran je na skupu plemenskih glavara za njegovog nasljednika. Okretan i pronicljiv, u prvim godinama vlasti stekao je ugled medju plemenima, ali brzo je klonuo i popustio pred samovoljom i plemenskom zacaurenoscu glavara. Zivio je povuceno u Primorju (u manastirima Maine i Stanjevici). Umjesto njega upravljao je opsteplemenskim poslovima njegov brat od strica Vasilije. Kada je Vasilije umro u Petrogradu 1766, u Crnoj Gori se rasplamtjela medjuplemenska borba, sto je Turcima omogucavalo da se uspjesno mijesaju u njen unutrasnji zivot. U tim uslovima pojavio se Scepan Mali.

Petrovic Vasilije (Njegusi, 1709 – Petrograd, 10. marta 1766.). Pomocnik vladike Save, a stvarno, mimo njega, "gospodar" Crne Gore sve do svoje smrti. Radeci neumorno na jedinstvu crnogorskih plemena, uporno je podsticao borbu protiv Turaka i mletackog uticaja. Zavladicen u Beogradu 1750. godine zelio je sto tjesnje veze sa Rusijom, radi cega je isao u Petrograd tri puta: 1752, 1758. i 1765. U Rusiji je 1754. izdao politicko-propagandni spis: "Istorija Cerne Gore", u namjeri da ruske vladajuce krugove zainteresuje za prijateljstvo nego je stalno sumnjicen zbog toboznje neiskrenosti i sklonosti za avanture. Ambiciozan, gotovo uvijek nerealan u procjenjivanju snaga i odnosa, on nije uspio da ostvari nijedan od svojih planova, zbog cega je ostao jedna od najtragicnijih crnogorskih licnosti u 18. vijeku.

Petrovic Petar I (Njegusi, 1747 – Cetinje, 18. oktobra 1830), skolovao se cetiri godine u Rusiji (1762-1766), kamo je upucen na preporuku svog strica Vasilija. Kada je Vasilije umro, vratio se u Crnu Goru i postao arhimandrit. Izabran za vladiku i "upravitelja" Crne Gore na opsteplemenskom zboru glavara poslije smrti vladike Save 1781. godine. Brzo je upoznao plemena i medjuplemenske odnose i svojom snaznom licnoscu vrsio gotovo pedeset godina odlucujuci uticaj na prces ucvrscivanja opsteplemenskog jedinstva i iz njega izrasle drzavne vlasti. U tu svrhu dao je prvi zakon 1796, koji je dopunio 1803, i stvarno dokinuo guvernadurstvo kao uporednu vlast; guvernadurstvo je formalno dokinuo (1830) Petar II Njegos. Petar I bio je u vezi sa Karadjordjem, kome je davao podrsku u toku Prvog srpskog ustanka. Angazovanost Crnogoraca u Boki u borbi protiv francuskih jedinica sprjecavala je pruzanje vece pomoci Karadjordju, ali veze i odnosi stvoreni u pocetku srpskog ustanka nijesu se prekidali. Na proces stvaranja i izgradjivanja crnogorske drzave u pocetku 19. vijeka Petar I je udario svoj pecat, koji ga cini, prema zaslugama i sposobnosti, najznacajnijom licnoscu Crne Gore u 19. vijeku.

Petrovic Petar II (Njegusi, 1. novembra 1813 – Cetinje, 19. oktobra 1851), skolovao se u Cetinjskom manastiru i u Boki. Naslijedio je, prema testamentu, svog strica Petra I kao vladika i "upravitelj" Crne Gore. Povodom vrenja i pobuna u Bosni, Hercegovini i Albaniji, pokusavao je da utice na razvitak dogadjaja u tim pokrajinama i interesu Crne Gore, ali je u tome imao malo uspjeha. U vezi s tim organizovao je i dva napada na Podgoricu (krajem 1831. i pocetkom 1832), ali su Crnogorci oba puta odbijeni sa velikim gubicima. Ukinuo je instituciju guvernadurstva, ustanovio Senat kao izvrsnu vlast, imenovavsi dvanaest senatora iz najuglednijih porodica. Zaveo je placanje poreza, postavio po nahijama kapetane i gvardiju, kao policijsku vlast potcinjenu Senatu. Nastojao je da tacno utvrdi granice Crne Gore prema Turskoj i Austriji. U tome je samo donekle uspio.

Petar II je odlucno razbijao plemensku zacaurenost i glavarsku samovolju sluzeci se pri tome sredstvima kojima su se rijetko kada mogli sluziti njegovi prethodnici (ubistva nekih neposlusnih glavara, vojnicke mjere protiv nekih plemena, stvaranje novih polozaja.
Prva Njegoseva zbirka pjesama stampana je na Cetinju 1834. Iz ovog perioda je i najobimnije Njegosevo djelo "Svobodijada" dovrsena 1835. Ovo djelo nije stampano za Njegosevog zivota. Najznacajnija Njegoseva djela "Luca mikrokozma" "Gorski vijenac, "Lazni car scepan Mali" i "Ogledalo srpsko" nastali su nakon sestogodisnjeg perioda cutanja od 1843. do 1847. godine.

Petrovic Nikola I, knjaz , od 1910. kralj Crne Gore (Njegusi, 7. oktobra 1841 – Cap Antibes, Francuska, 1. marta 1921). Sin "velikog vojvode" Mirka, a sinovac knjaza Danila. Skolovao se u Trstu i Parizu. Poslije smrti Danila I (1860) skupstina glavara na Cetinju bira ga, prema testamentu, za knjaza.

Zbog pomaganja ustanka u Hercegovini (1861) i borbi na granicama, Omer-pasa Latas je napao na Crnu Goru 1862. Posto ova nije imala dovoljno snage da se sama odupre nadmocnijoj sili, Nikola je u avgustu iste godine zatrazio mir. Turski uslovi su bili teski, ali na intervenciju velikih sila Porta je neke od njih izmijenila ili ublazila. Otada knjaz Nikola mijenja unekoliko spoljnopoliticku orijentaciju i umjesto naslona na Francusku, od vremena njegovog strica, okrece se prema Rusiji. Iskustvo iz tek proteklog rata naucilo ga je da bude obazriviji, pa je i orijentaciju prema Rusiji izvodio obazrivo, ne hoteci da se zamjeri Austriji. Sa Srbijom kneza Mihaila zelio je prijateljske odnose. Za vrijeme Hercegovackog ustanka (1875) postignut je sporazum izmedju srpske i crnogorske vlade za rat protiv Turske, i u junu 1876. one su istovremeno objavile rat. 

Glavninom crnogorskih snaga knjaz Nikola je licno komandovao na frontu prema Hercegovini. Sa svojim jedinicama prodro je do Bisine, ali se u pocetku jula pod pritiskom jakih turskih snaga morao povuci. Vjestim manevrom i u snaznom naletu Crnogorci su ipak potukli tursku vojsku na Vucjem Dolu 16. jula 1876. godine. Pod komandom knjaza Nikole oslobodjen je Niksic (27. avgusta 1877.), a poslije ogorcenih borbi i Bar (29. decembra 1877.), Ulcinj (6. januara 1878), i druga mjesta.

Po odredbama Berlinskog kongresa Crna Gora je uvecana za 5118 kvadratnih kilometara sa 116.000 stanovnika. Cijela njena teritorija iznosila je otada 9443 kvadratna kilometra sa 286.000 stanovnika. Ona je, dakle, vise nego dvostruko uvecana.

U januaru 1916. morao je pod pritiskom austro-ugarskih trupa napustiti Crnu Goru pa je presao u Francusku. U novembru 1918. Velika narodna skupstina u Podgorici zbacila ga je s prestola proglasivsi prisjedinjenje Crne Gore Srbiji.
Kralj Nikola se bavio knjizevnoscu, a od objavljenih djela istize mu se drama "Balkanska carica". Autor je I crnogorske himne "Onamo namo".